Zullen we even puzzelen? “NEE!”
Wil je iets eten? “NEE!”
Mag papa ook een snoepje? “NEE!”
Herken je dit soort momenten? Dat het enige antwoord op de meeste vragen ‘NEE!’ is? Dan mag ik je verwelkomen in een nieuwe fase. Officieel noemt met deze fase de peuterpuberteit. Maar onder ouders is het misschien wel beter bekend onder de ‘nee-fase’. Waarom? Ach, je zal vast begrijpen waarom…
Om je vooraf even gerust te stellen: iedere ouder maakt dit mee met zijn of haar kleine kanjer en het kan soms best even lastig zijn. Maar even heel cliché: het is echt een fase en het gaat echt voorbij. Toch is het misschien goed om er eens wat dieper op in te gaan. Want waar komt dit gedrag vandaan? Waarom maakt ieder kind deze fase door? En misschien nog wel interessanter hoe overleef je deze fase? Wellicht is het al makkelijker als je begrijpt waar de fase vandaan komt, dus laten we daarmee beginnen.
Peuterpubertijd
De peuterpubertijd begint vaak net na de eerste verjaardag. Soms begint het iets later, maar eraan ontkomen kan je vergeten. Eigenlijk is het juist heel belangrijk dat je kind deze fase doormaakt. Je kind ontdekt in deze fase namelijk zijn/haar eigen unieke ego en persoonlijkheid. Waar je kind vroeger alles zou doen wat je vroeg, heeft het nu door dat zelf keuzes maken ook mogelijk is. Ook komt zelfstandigheid en steeds meer zelf kunnen, hier ook om de hoek kijken. De balans tussen eigen keuzes maken en luisteren naar de keuzes van mama of papa moet door je kind worden gevonden. Om hierachter te komen is er maar één mogelijkheid en dat is: uittesten. Dit is daarom ook het meest kenmerkende aan deze fase. Je kind zal de grenzen opzoeken en doet dat door vragen met ‘nee’ te beantwoorden of door toch zijn eigen plan uit te voeren.
Ook komt het in deze fase soms voor dat kinderen enorm gefrustreerd kunnen raken of zelfs driftbuien krijgen. Dit is meestal te herleiden naar de omstandigheden. Denk aan je kind die zelf zijn schoenen aan wil doen, maar de veters nog niet kan strikken. Of zelf een jas aan wil doen, maar de rits niet dicht krijgt. Op deze momenten wordt jouw hulp niet gewaardeerd en zal het antwoord zijn: ‘Nee! Zelf doen!”. Maar hoe kan je hier nu het beste mee omgaan?
Tips tijdens de peuterpubertijd
Allereerst is het in de basis altijd goed om zelf rustig en kalm te blijven wanneer je kind in zijn ‘nee-moment’ zit of een driftbui heeft. Pas op met straffen, straffen is namelijk ook een vorm van aandacht. Ook al is dit wel een negatieve vorm. Maar je kind zou het kunnen ervaren als de gevraagde aandacht, waardoor het loont om de volgende keer hetzelfde te doen. Wanneer je kind in een driftbui zit, heeft onderhandelen geen zin. Toch wil je ook proberen niet toe te geven aan de driftbui, omdat het kind daardoor kan ervaren dat driftbuien beloond worden. Maar wat kan je dan wel doen? Hierbij enkele tips:
Vragen anders stellen
Stel de vragen aan je kind net iets anders. Als je er op let, zal je zien dat de meeste vragen die je stelt gesloten zijn en beantwoord kunnen worden met een “ja” of een “nee”. Stel je meer open vragen of keuzevragen, dan kan je een “nee” meestal omzeilen. Enkele voorbeelden zijn: “Wil je nog een hapje erwten of een hapje wortelen?” of “Wil je spelen met de auto’s of met de trein?”. Door deze vraagstelling is het antwoord “nee” niet passend en dus minder voor de hand liggend.
Afleiden
Het kan ook werken om je kind uit het ‘nee-moment’ te halen. Meestal werkt het op zo’n moment het beste om je kind af te leiden met totaal iets anders. Wees creatief en je kan vast een aantal mogelijkheden bedenken.
Zelf doen
Je peuter is op een leeftijd dat veel dingen zelf ontdekt moeten worden. Ze willen zelf hun jas aan doen en ze willen zelf klimmen. Het is goed om ze hierin de ruimte te geven. Moedig ze juist aan en geef ze complimenten als het is gelukt (ook al is het soms met een klein beetje hulp). Dit is goed voor hun zelfvertrouwen en ontwikkeling.
Consequent
Consequent zijn is een belangrijk onderdeel in deze fase. Nu jouw kind de grenzen opzoekt, is het belangrijk dat deze grenzen er ook zijn en dat ze consequent op hetzelfde niveau zitten. Veel en duidelijk communiceren kan hierin veel helpen. Blijf uitleggen waarom iets niet mag of waarom het gedrag niet goedgekeurd werd. Let hierbij ook op je lichaamshouding. Zeggen dat iets niet mag met een lachend gezicht, zal namelijk niet serieus worden genomen door jouw peuter.
Liefde en veiligheid
Hoe lastig een fase soms ook kan zijn, zorg dat je kind altijd jouw liefde en veiligheid ervaart. Dit is een stabiele basis om door te blijven ontwikkelen. Ook na het bespreken van ongewenst gedrag mag een dikke knuffel of dikke kus niet ontbreken. Geniet zoveel mogelijk van alle fijne momenten, ze groeien namelijk al hard genoeg!